Het eerste wat we doen als ik om 8:00 binnenkom, is rondjes lopen door de lege, stille ruimte. Na een paar minuten klinkt een klap: twee houtjes die op elkaar geslagen worden. Teken dat het laatste rondje is begonnen. Begeleider Gertjan Mulder stopt voor zijn kussentje, maakt een buiging, draait zich naar de overige aanwezigen in de zaal, maakt nog een buiging onze kant op en gaat dan zitten. Met enige moeite brengt hij zijn benen in de halve lotushouding. Daarna is het 25 minuten stil. We zitten in meditatie. 

Euhh, wat zijn we aan het doen? 
We bevinden ons in Studio da Vasco, waar onder andere yoga- en meditatielessen gegeven worden. Hier wordt vijf dagen per week gratis meditatie aangeboden tussen 7:30 en 8:30 uur ’s ochtends. Dit onder leiding van Gertjan Mulder, oprichter van Zen Cirkel Amsterdam. Meditatieleraar, of zenmeester, word je niet zomaar nadat je een paar cursussen hebt gevolgd. Daar word je voor gevraagd. Gertjan is door zijn leraar Maurice Knegtel Sensei van Izen formeel tot begeleider benoemd. Klinkt streng? Dat is het ook! Zen boeddhisme staat in een eeuwenoude Japanse traditie met veel rituelen en een strikte hiërarchie. Daar merk je, op de buigingen na, niets van op een ochtend als deze. ‘Hier willen we graag iedereen verwelkomen die behoefte heeft aan rust en stilte, ongeacht welk geloof of boeddhistische stroming je aanhangt. Echt iedereen is welkom, met name Baarsjesbewoners. En je hoeft echt niet in de lotushouding te zitten. Op een stoel mag ook’.

Waarom bied je gratis meditatie aan voor de buurt?
‘Binnen de zentraditie is het niet ongebruikelijk om dagelijks meditatie aan te bieden. Ik heb het al eerder een aantal jaar gedaan bij een ander centrum. Ook een grote zenmeester zoals Shunryu Suzuki is zo begonnen. Met een bordje in de tuin: ‘Kom hier mediteren’. De belangrijkste reden om hiermee te starten is dat ik meditatie op een laagdrempelige manier wil aanbieden aan buurtbewoners. En het disciplineert me om zelf ook dagelijks een uur te zitten natuurlijk’. Niet dat Gertjan nou meteen juichend opstaat als de wekker om 6:45 gaat ‘Mijn methode is om op te staan voordat de eerste gedachten komen. Met het denken komt ook de weerstand “Als er vandaag nou niemand komt, kan ik net zo goed blijven liggen” en “Ik heb geen zin”. Dat probeer ik te omzeilen door onmiddellijk op te staan’.

Als je bijna alle rituelen weglaat, waarom buig je dan wel voor je kussentje en naar ons toe?
‘Het buigen in het algemeen staat symbool voor verschillende dingen. Ten eerste om te leren meegaan met wat zich voordoet, in plaats van de dingen in ons leven te manipuleren en ons te verzetten tegen dat wat er is. Vooral hier in het westen vinden we het erg moeilijk om ons mee te laten voeren met dat wat er op ons afkomt. We hebben graag invloed op alles en gaan heel ver om controle over ons leven te krijgen en te houden. Ten tweede is het buigen ook een uitdrukking van bescheidenheid. Dat kunnen we hier ook wel gebruiken. Daarnaast buigen we voor ons meditatiekussen omdat we daarmee buigen voor de plek waar je misschien ooit spiritueel zal ontwaken. En we buigen naar elkaar als symbool voor het buigen naar al onze medemensen’.

Waarom liepen we net rondjes?
‘Bij deze vorm van meditatie wisselen we loop- en zitmeditatie met elkaar af. We zitten 25 minuten, daarna lopen we 5 minuten. Dat heeft twee redenen. Ten eerste is het fijn voor je lichaam om even te bewegen na het lange stilzitten. Ten tweede is het een manier om de meditatie ook in actie te brengen. Het lopen staat symbool voor andere dagelijkse handelingen zoals tandenpoetsen en koken. Met de loopmeditatie oefenen we dus om ook tijdens de rest van de dag met aandacht te handelen’.

Waarom zouden we moeten komen mediteren?
‘Talloze onderzoeken wijzen uit dat mediteren allerlei positieve effecten heeft op zowel mentaal, emotioneel en fysiek niveau. Mensen die regelmatig mediteren spreken over meer rust en stabiliteit, betere concentratie, meer helderheid en een beter vermogen om met tegenslagen om te gaan. Als ik een tijd niet mediteer dan merk ik dat aan mijn gedrag. Dan ben ik rustelozer.’

Praktische info
Mediteren kan elke werkdag tussen 7:30 en 8:30. Je kan om 7:30 of om 8:00 binnenkomen. Als je nog nooit hebt gemediteerd, krijg je een korte toelichting. Draag loszittende kleding als je komt. Deelname is gratis, een kleine donatie wordt op prijs gesteld. De meditatie vindt plaats in Studio da Vasco, Vasco da Gamastraat 10. Voor vragen, mail naar Gertjan: zencirkelamsterdam@izen.nl.

Dit artikel verscheen in maart 2016 op Geefomdejaneef.nl